ELIADA-Characterization and Valorization of Olive Genetic Resources Aiming at Climate Change Adaptation and Production of High Nutritional and Organoleptic Value Products of Olive Oil
October 2020 - September 2023
ELIADA
English:
The project’s main objective is the characterization, evaluation and utilization of Greek olive varieties with the aim of increasing tolerance to climate change, producing distinctive high-quality flavorful, aromatic, nutritious olive oil products, and in the long term producing or using new olive varieties. This goal will be achieved by targeted grafting in rootstocks with high tolerance to abiotic stresses and at the same time by selective crosses to improve qualitative and agronomic characteristics. In addition, the project focuses on the enhancement of the specific nutritional characteristics of selected olive varieties via organoleptic analyses, innovation, promotion and training.
Ελληνικά:
Η τεράστια αποδοχή σε παγκόσμιο επίπεδο της Μεσογειακής δίαιτας ως παράγοντας ευζωίας αλλά και μακροζωίας και η σημασία του ελαιολάδου ως ο ακρογωνιαίος λίθος αυτής της διατροφικής φιλοσοφίας προσδίδει αδιανόητες ως πριν από λίγα χρόνια προοπτικές στην ανάπτυξη της ελαιοκομίας στην Ελλάδα με κύρια εάν όχι μοναδική στρατηγική το επώνυμο, με πολιτισμικό απόθεμα και ιστορία, υψηλής και διαφοροποιημένης διατροφικής αξίας και τεχνολογικά άρτιο προϊόν.
Εφόσον η παγκοσμιοποίηση διευκόλυνε την καλλιέργεια Ελληνικών ποικιλιών ελιάς όπως η Κορωνέϊκη και Καλαμών όχι μόνο σε Μεσογειακές χώρες αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο, αποτελεί επιτακτική ανάγκη η ταυτόχρονη προστασία του Ελληνικού γενετικού υλικού ελιάς μέσω του χαρακτηρισμού του με σύγχρονα, καινοτόμα εργαλεία γονιδιωματικής, φαινομικής, μεταβολομικής και γενετικής, και η αξιοποίηση του με χρήση κλασσικών αλλά και καινοτόμων αγρονομικών και γενετικών προσεγγίσεων που θα ταυτοποιήσουν, θα διαφοροποιήσουν και θα βελτιώσουν το τελικό προϊόν και την καλλιέργεια προσδίδοντας επιθυμητά αγρονομικά, διατροφικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά άμεσης σύνδεσης με το ντόπιο περιβάλλον και την ενδοποιότητα.
Κεντρικός στόχος του προγράμματος είναι ο χαρακτηρισμός, αξιολόγηση και αξιοποίηση των Ελληνικών ποικιλιών ελιάς με στόχο την αυξημένη ανθεκτικότητα σε σενάρια κλιματικής αλλαγής, την παραγωγή διαφοροποιημένων διατροφικά, οργανοληπτικά και ποιοτικά προϊόντων ελαιολάδου ς και μακροπρόθεσμα την παραγωγή ή την αξιοποίηση νέων ποικιλιών.
Ο στόχος αυτό δύναται να επιτευχθεί με στοχευόμενους εμβολιασμούς σε υποκείμενα υψηλής αντοχής σε αβιοτικές καταπονήσεις και ταυτόχρονα με επιλεκτικές διασταυρώσεις για βελτίωση ποιοτικών και αγρονομικών χαρακτηριστικών. Επιπρόσθετα, η ανάδειξη των διαφοροποιημένων διατροφικών χαρακτηριστικών του επιλεγμένου και μέσω του προγράμματος παραχθέντος γενετικού υλικού με έρευνα αγοράς, οργανοληπτικές αναλύσεις και καινοτόμα και στοχευόμενη διάχυση, προώθηση και επιμόρφωση. Ποικιλίες ανθεκτικές στην αβιοτική καταπόνηση θα χαρακτηρισθούν και θα χρησιμοποιηθούν ως υποκείμενα για εμβολιασμούς. Η έναρξη επιλεγμένων διασταυρώσεων για επιλογή συγκεκριμένων δέντρων με βελτιωμένη αντοχή στην αβιοτική καταπόνηση όπως ξηρασία, με αυξημένο μέγεθος (βάρος) καρπού και επιθυμητά ποιοτικά χαρακτηριστικά όπως υψηλή ελαιοπεριεκτικότητα και δέντρα με νανισμό για μείωση του κόστους συγκομιδής είναι -εκ των ων ουκ άνευ- για την βελτίωση του υπάρχοντος γενετικού υλικού στον Ελλαδικό χώρο. Στόχος επίσης αυτής της δράσης είναι η χρήση αυτοματοποιημένων μεθοδολογιών που στηρίζονται στην ανάπτυξη (ημι-) αυτόνομων αλγόριθμων οι οποίοι μέχρι τώρα έδωσαν ενθαρρυντικά αποτελέσματα για τη γρήγορη και αξιόπιστη ταυτοποίηση ελληνικών ποικιλιών ελιάς βάσει τουλάχιστον 20 ποσοτικών χαρακτηριστικών όπως σχήμα του καρπού, του φυλλώματος ή του ενδοκαρπίου.
Ο χαρακτηρισμός των μεταβολικών μονοπατιών βιοσύνθεσης, αποδόμησης και ρύθμισης των αντιοξειδωτικών ουσιών όπως η ελευρωπαΐνη και λοιπών ουσιών υψηλής διατροφικής αξίας όπως οι τοκοφερόλες τόσο σε επιλεγμένες ελαιοποιήσιμες όσο και βρώσιμες ποικιλίες θα συμβάλει σημαντικά στην παραγωγή ελαιολάδων υψηλής διατροφικής αξίας.
